Μαθήματα Φύλου Παρελθόντων Ετών

Μαθήματα

Προπτυχιακά (κατά τα ακαδημαϊκά έτη 2008-2009 έως και 2013-2014)

ΧΕΙΜΕΡΙΝΟ ΕΞΑΜΗΝΟ

Τμήμα Φιλολογίας

Γλωσσικός σεξισμός και η διεκδίκηση του συμβολικού
(3 ώρες, 3 δ.μ.)
Διδάσκουσα: Θ.-Σ. Παυλίδου
Κωδικός Τμήματος Φιλολογίας: ΓΛΩ 395

Αντικείμενο του μαθήματος είναι η σχέση γλώσσας και φύλου μέσα από το πρίσμα της σχέσης γλώσσας και κοινωνίας. Η εξέταση της σχέσης αυτής αναπτύσσεται στη βάση διαφορετικών κοινωνιογλωσσολογικών θεωριών σε συνδυασμό με φεμινιστικές προσεγγίσεις του φύλου, επικεντρώνεται στους μηχανισμούς της γλώσσας και της γλωσσικής διεπίδρασης, με τους οποίους οι γυναίκες (και γενικότερα, οι κοινωνικά ασθενέστερες ομάδες) αποκλείονται από το πεδίο των συμβολικών αναπαραστάσεων και τη συγκρότησή του ή προβάλλονται από την οπτική γωνία της κυρίαρχης κοινωνικής ομάδας. Το μάθημα κινείται σε τρεις άξονες: α) πώς προέκυψε διεθνώς η μελέτη του γλωσσικού σεξισμού και σε τι συνίσταται, β) γλωσσικός σεξισμός και ελληνική γλώσσα, γ) πώς αντιμετωπίζεται ο γλωσσικός σεξισμός. Απώτερος στόχος είναι η επανασημασιοδότηση του γλωσσικού συστήματος και η αλλαγή των έμφυλων αναπαραστάσεων μέσω της γλωσσικής διεπίδρασης. Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στις διαφορές των ποικίλων θεωρητικών προσεγγίσεων γλώσσας-φύλου και στις μεθοδολογικές τους συνέπειες.

Τμήμα Αγγλικής Γλώσσας και Φιλολογίας

Spenser and Milton
Διδάσκουσα: K. Boklund-Λαγοπούλου
Κωδικός Τμήματος Αγγλικής Γλώσσας και Φιλολογίας: Λογ6-363
Το μάθημα διδάσκεται στην αγγλική γλώσσα

Edmund Spenser and John Milton, two of the most significant authors of the Early Modern period, worked within a cultural tradition that has become almost completely foreign to us. However, many of the issues that concerned them –the nature and limits of political power, the relationship between the sexes, the role of sensuality, the link between gender, power, and violence– are as relevant to today’s world as they were in the 16th and 17th centuries. The aim of the course is to help students understand and appreciate these two classical writers in relation to the culture and society of their times. It is desirable, though not absolutely necessary, for students to have passed Lit 6-241 Renaissance Literature before attempting this course. Upon completion of the course, students should:

• Be familiar with the main works of Spenser and Milton and their historical context
• Be able to read and understand these texts with the help of notes, and to comment intelligently on their form and content
• Be acquainted with the basic critical literature on some aspect of either Spenser or Milton
• Be able to present and discuss critical opinions in a brief researched essay.

Η πολιτική της φυλής και του φύλου στον αμερικανικό πολιτισμό: Αφρικανο-Αμερικανίδες συγγραφείς
Διδάσκουσα: Δ. Παστουρματζή
Κωδικός Τμήματος Αγγλικής Γλώσσας και Φιλολογίας: Λογ7-369Ε
Το μάθημα διδάσκεται στην αγγλική γλώσσα

The course aims at introducing students to the African-American literary tradition. It focuses on the works (essays, short stories, novels) of major black writers from various historical periods, and examines their works from different theoretical perspectives. It probes into the black experience in the United States as it is registered and represented in specific works of art. It clarifies the political awareness and strategies of black writers, as well as their concern with race, gender, class, sexuality and identity. Assessment: Final exam and/or research project(s).

Αγγλική λογοτεχνία και πολιτισμός: Ο 20ός αι. (1950-2000)
Διδάσκουσα: Ε. Γιαννοπούλου
Κωδικός Τμήματος Αγγλικής Γλώσσας και Φιλολογίας: Λογ6-245
Το μάθημα διδάσκεται στην αγγλική γλώσσα

This module surveys English literature and culture of the second half of the 20th century. Its aim is to acquaint students with the issues and debates which informed literary and cultural production in Britain during this period by examining closely selected literary, theoretical and cultural texts of the time. Emphasis is placed on (literary and visual) texts that explore the areas of postmodernism, Black British writing and gender. By the end of the module students are expected:

• To have a thorough knowledge of the texts discussed in class
• To be acquainted with the debates and changes which surround the production of literature
• and culture in Britain in the second half of the 20th century
• To have a good knowledge of the social, cultural and historical trajectory of Britain in the same period
• To have begun to explore the interface between literary and cultural critique.

Τμήμα Γερμανικής Γλώσσας και Φιλολογίας

Εποχές, είδη, ρεύματα: Αστικό δράμα του 18ου και 19ου αι.
Διδάσκουσα: Σ. Δεληανίδου
Κωδικός Τμήματος Γερμανικής Γλώσσας και Φιλολογίας: ΒΚ0132

Σ’ αυτό το σεμινάριο, οι φοιτητές/τριες έρχονται αρχικά σε επαφή με την πολιτιστική κατάσταση της αστικής τάξης κατά το 18ο και το 19ο αιώνα. Έπειτα, διδάσκονται κάποιες θεωρίες των σπουδών του φύλου (gender studies) και των πολιτιστικών σπουδών (cultural studies) και τις εφαρμόζουν στην πράξη με το να τις χρησιμοποιούν πάνω σε λογοτεχνικά κείμενα. Ασχολούνται ενδελεχώς με το αστικό δράμα του 18ου και 19ου αιώνα. Αντικείμενο μελέτης αποτελούν τα ακόλουθα θεατρικά έργα: Miß Sara Sampson (1755), το οποίο είναι το πρώτο αστικό δράμα, Emilia Galotti (1772) του Gotthold Ephraim Lessing, Kabale und Liebe (1784) του Friedrich Schiller και Maria Magdalena (1843) του Friedrich Hebbel.

 

ΕΑΡΙΝΟ ΕΞΑΜΗΝΟ

Τμήμα Φιλολογίας

Σπουδές φύλου και ανθρωπιστικές επιστήμες
(3 ώρες, 3 δ.μ.)
Διδάσκουσες: Θ.-Σ. Παυλίδου, Μ. Μικέ, Κ. Κίτση-Μυτάκου
Κωδικός Τμήματος Φιλολογίας: ΓΛΩ/ ΓΣΓ 400

Στόχος του μαθήματος είναι η εισαγωγή σε βασικά ζητήματα που έθεσαν οι Σπουδές Φύλου –ως απόρροια του φεμινιστικού κινήματος– σε σχέση με την παραγωγή και τη διδασκαλία της επιστημονικής γνώσης, λ.χ. ποιος είναι ο αντίκτυπος των κοινωνικά κατασκευασμένων διαφορών και ανισοτήτων ανάμεσα στα φύλα στη διαμόρφωση των γνωστικών αντικειμένων, θεωριών, μεθοδολογιών στον χώρο της επιστήμης. Μέρος του μαθήματος θα είναι σπονδυλωτό, με τη συνδρομή συναδέλφων από διάφορες περιοχές των Ανθρωπιστικών Επιστημών, επιδιώκοντας την εξέταση των παραπάνω ζητημάτων στο πλαίσιο π.χ. της Ανθρωπολογίας, Ιστορίας, Παιδαγωγικής, Νεοελληνικής Φιλολογίας κτλ. Κεντρική θέση σε αυτούς τους προβληματισμούς καταλαμβάνει η εννοιολόγηση του φύλου: το φύλο ως επιτέλεση (Judith Butler) θα αποτελέσει μια βασική αντίληψη που διατρέχει ολόκληρο το μάθημα συμπεριλαμβανομένης και της εργασίας.

Τμήμα Ιστορίας-Αρχαιολογίας

Κοινωνική οργάνωση: Φύλο και συγγένεια
(3 ώρες, 3 δ.μ.)
Διδάσκουσα: Α. Μπακαλάκη
Κωδικός Τμήματος Ιστορίας-Αρχαιολογίας: ΛΑΚ 312

Με ελάχιστα διαλείμματα κατά τη διάρκεια των οποίων το ενδιαφέρον για τη συγγένεια μειώθηκε, οι συγγενειακές σχέσεις βρίσκονται στο επίκεντρο της ανθρωπολογικής έρευνας και θεωρίας από τις απαρχές του κλάδου έως σήμερα. Χωρίς υπερβολή, η μελέτη της συγγένειας είναι συνεκδοχή της κοινωνικής / πολιτισμικής ανθρωπολογίας καθώς εστιάζει σε επιμέρους ζητήματα και πρακτικές, όπως αυτές που αφορούν, για παράδειγμα, τον καταμερισμό της εργασίας, τη διαμονή, τις γαμηλιακές ανταλλαγές ή τις πολιτισμικές αντιλήψεις σχετικά με τη σύλληψη, τη γέννηση και το θάνατο, που παίζουν καθοριστικό ρόλο ως προς την κοινωνική, την πολιτική και την οικονομική οργάνωση καθώς και την αναπαραγωγή των εκάστοτε πολιτισμικών προτύπων. Στο μάθημα επιχειρείται καταρχήν μια ιστορική επισκόπηση των εθνογραφικών προσεγγίσεων στη συγγένεια και την αγχιστεία και στο ρόλο των προσεγγίσεων αυτών ως προς τη συγκρότηση σημαντικών θεωρητικών ρευμάτων, όπως ο λειτουργισμός, ο δομισμός και η συμβολική ανθρωπολογία. Ιδιαίτερο βάρος ωστόσο δίνεται σε σύγχρονες προσεγγίσεις. Πιο συγκεκριμένα, θα εστιάσουμε σε αυτές που αναδεικνύουν τη σημασία της συγγένειας ως προς τη συγκρότηση έμφυλων υποκειμένων, σ’ αυτές που επικεντρώνονται στους μετασχηματισμούς της πυρηνικής οικογένειας στις μέρες μας και τέλος σε αυτές που αμφισβητούν τη διάκριση ανάμεσα στη βιολογική και την κοινωνική διάσταση της συγγένειας η οποία μέχρι πρόσφατα θεωρούνταν δεδομένη.

Τμήμα Αγγλικής Γλώσσας και Φιλολογίας

Φύλο και γλώσσα
Διδάσκουσα: Μ. Μακρή-Τσιλιπάκου
Κωδικός Τμήματος Αγγλικής Γλώσσας και Φιλολογίας: Γλ4-440
Το μάθημα διδάσκεται στην αγγλική γλώσσα

Language as a form of social behaviour both constructs and perpetuates deeply held cultural beliefs concerning the way women and men should view each other and themselves, and the symbolic positioning of women as inferior to men. Discrimination against women (sexism) is built into both language and social divisions and practices, which are, in turn, reinforced by language habits. By focussing on the language used for and by women and men in relation to gendered social practices, we hope to expose sexism and help change the androcentric construction of reality. Relevant topics include gender ingredients and stereotypes, language asymmetries, false ‘generics’, gendered talk, politeness, conversation management, non-verbal communication etc.

Ελισαβετιανό και Ιακωβιανό θέατρο
Διδάσκουσα: Τ. Κροντήρη
Κωδικός Τμήματος Αγγλικής Γλώσσας και Φιλολογίας: Λογ6-322
Το μάθημα διδάσκεται στην αγγλική γλώσσα

This course studies 3-4 dramatic works written by well-known playwrights of the Elizabethan and Jacobean period (Marlowe, Jonson, Shakespeare, Webster, Marston, Middleton, and others). It discusses important issues, such as marriage, gender, parent-child relationships, state politics, social/ political corruption, etc. Each year the course focuses on a specific topic and interested students are encouraged to check the instructor’s announcements close to registration time. The general aim of the course is to determine the position of the dramatic texts visà-vis the crisis of values that informed the early 17th century, the role of men and women in social institutions (like marriage and family), the degree of their freedom or lack thereof, and their relation to the socio-political system depicted in the dramas. Expected learning outcomes:

• Ability of students to read critically theatrical plays of the early 17th century.
• Ability of students to interpret the selected plays in relation to the period in which they were written—that is, to connect the issues and questions raised by the texts of the plays with the ideological and socio-political issues of the late 16th and early 17th century, drawing the necessary parallels with our own era.

Αγγλική λογοτεχνία και πολιτισμός: Ο 20ός αιώνας
Διδάσκουσα: Κ. Κίτση-Μυτάκου
Κωδικός Τμήματος Αγγλικής Γλώσσας και Φιλολογίας: Λογ6-244
Το μάθημα διδάσκεται στην αγγλική γλώσσα

The aim of this course is to give an overall view of English literature and culture in the first half of the 20th century. We will first examine the final decade of the nineteenth century, and the ‘Late Victorians’ (like Oscar Wilde, Bernard Shaw, and Thomas Hardy), a group of writers who revolted against the principles of Victorianism and were also called ‘the first of the moderns.’ The course will then introduce students to the traits of Modernism by studying them in relation to the major changes that took place in art, science and philosophy at that time. By closely analyzing a selection of texts from the genres of poetry, fiction and drama, we will explore how modernism both redefines most of the literary forms and conventions (such as time, point of view, character, plot, and genre), and touches upon new and radical thematic areas related with race, class, gender, empire, etc. The course will include, among other works, Joseph Conrad’s Heart of Darkness, Virginia Woolf’s A Room of One’s Own, essays and poems by T. S. Eliot and W. B. Yeats, as well as short stories by D. H. Lawrence, James Joyce and Katherine Mansfield. It will also attempt to follow changing understandings of what a literary text is, how it relates to the world, as well what the role of the author and the reader is in modern literature. Expected learning outcomes:

• Familiarization of students with the late Victorian and early 20th-century period
• Familiarization with the changes that took place during the first half of the 20th century in all aspects of life
• Ability to connect literary texts to their social, cultural and historical context
• Improvement of the students’ critical thought.

Αγγλικός ρομαντισμός: Λογοτεχνία και πολιτική (1780-1832)
Διδάσκουσα: Μ. Σχοινά
Κωδικός Τμήματος Αγγλικής Γλώσσας και Φιλολογίας: Λογ6-375
Το μάθημα διδάσκεται στην αγγλική γλώσσα

The course provides students with an advanced introduction to the scholarly and critical study of poetry and other writings (non-fiction prose, short fiction, drama) written in the British Romantic era (1780-1832). Informed by recent scholarship in Romantic studies, our reading of selected texts will attend closely to the historical, political, social, economic and cultural contexts in which the literature is embedded. Specifically, we will concentrate on the themes of revolution, gender, empire, exoticism, identity, authorship and genre. Along with the poetry and prose we will read contemporary theoretical texts that address these areas. The writers to be studied will include Blake, Barbauld, Robinson, Byron, Baillie, Beckford, Coleridge, Shelley, Hemans, Clare, Wordsworth and Keats. Expected learning outcomes:

• Ability to map and interpret the movement of English Romanticism and its social-political
• dimension through the reading of selected literary and historical texts
• Familiarization of students with the broad cross-section of writers working in the years between 1789-1832
• Familiarization of students with theoretical texts and ability to connect them with the literature examined.

Αμερικανική λογοτεχνία και πολιτισμός: Ο 19ος αιώνας
Διδάσκουσα: Δ. Παστουρματζή
Κωδικός Τμήματος Αγγλικής Γλώσσας και Φιλολογίας: Λογ7-247
Το μάθημα διδάσκεται στην αγγλική γλώσσα

The aim of the course is to introduce students to the historical, socio-political and cultural context in which the 19th century United States transformed itself from an agricultural nation to an industrial giant. Through the study of selected works of significant American essayists, philosophers and writers, students will be able to familiarize themselves with the main principles, beliefs and ideology of Transcendentalism, Romanticism, Realism and Naturalism. Attention will also be paid on the gender-based and/or racially-based perspectives of the particular works. Learning outcomes and competences:

• Basic knowledge of the major historical events in the 19th century
• Basic knowledge of the main principles and key concepts of each literary movement and of their differences in perspective
• Good understanding of the influence of Emerson and Thoreau on the American mindset
• Familiarization with the works of various writers which have contributed to the formation of an American literary tradition
• Development of a critical approach to literature.

 

Μεταπτυχιακά (κατά τα ακαδημαϊκά έτη 2009-2010 έως και 2013-2014)

2013-2014 ΧΕΙΜΕΡΙΝΟ ΕΞΑΜΗΝΟ

Τμήμα Ιστορίας-Αρχαιολογίας

Συμβολικά συστήματα: Ανθρωπολογία της συγγένειας, του φύλου και του προσώπου
Διδάσκουσα: Α. Μπακαλάκη
Κωδικός Τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας: ΛΑΚ 755

ΕΑΡΙΝΟ ΕΞΑΜΗΝΟ

Τμήμα Ιστορίας-Αρχαιολογία

Εθνολογική και λαογραφική έρευνα
Διδάσκουσα: Ε. Σκουτέρη-Διδασκάλου
Κωδικός Τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας: ΛΑΚ 751

Θέματα Λαογραφίας και Κοινωνικής Ανθρωπολογίας
Διδάσκουσα: Ε.-Β. Κοντοπούλου-Μπενβενίστε
Κωδικός Τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας: ΛΑΚ 752

Τμήμα Φιλοσοφίας-Παιδαγωγικής

Γυναικείες σπουδές και εκπαίδευση: Αφηγήσεις γυναικών
Διδάσκουσες: Ε. Χοντολίδου, Σ. Ζιώγου-Καραστεργίου
Κωδικός Τμήματος Φιλοσοφίας-Παιδαγωγικής: ΠΜΠ 141

Το μάθημα επιχειρεί να εξοικειώσει τις φοιτήτριες και τους φοιτητές με τη μέθοδο της βιογραφίας και αυτο-βιογραφίας ως ερευνητικής μεθόδου προσέγγισης κειμένων. Ως παράδειγμα εφαρμογής θα χρησιμοποιηθούν αυτοβιογραφικά και βιογραφικά κείμενα Ελληνίδων αλλά και ξένων γυναικών. Η προσέγγιση των κειμένων θα γίνει παράλληλα με μεθόδους αφηγηματικής ανάλυσης